การหาทิศโดยการใช้เข็มทิศและการสังเกตจากธรรมชาติที่อยู่รอบๆ ตัวเรา
ลูกเสือ - เนตรนารี เวลาออกเดินทางไกลหรือเวลาที่ไปสำรวจสถานที่ต่าง ๆ การรู้จักทิศทางนั้นย่อมเป็นสิ่งที่จำเป็นมากในการเดินทาง เพราะว่าการที่ลูกเสือ - เนตรนารีออกสำรวจนั้น เส้นทางที่ใช้อาจจะไม่ตรงกับเส้นทางที่มีอยู่แล้วแต่อาจจะเดินออกนอกเส้นทาง เช่น ในป่า ขุนเขา ฯลฯ
ฉะนั้นจำเป็นที่จะต้องรู้จักทิศต่าง ๆ เพื่อจะได้ทำให้เรานั้นไม่หลงทางและรู้จุด หรือฐานซึ่งเราออกเดินทาง เข็มทิศ จึงจำเป็นในการเดินทางเพราะจะช่วยบอกทิศให้เราได้ แต่ถ้าเราไม่มีเข็มทิศแล้วนั้นก็สามารถที่จะสังเกตสิ่งแวดล้อมที่อยู่เองตามธรรมชาติได้ด้วย
การหาทิศโดยใช้เข็มทิศ
เข็มทิศอาศัยคุณสมบัติของแม่เหล็ก เข็มทิศถูกทำขึ้นโดยใช้แม่เหล็กแท่งเล็ก ๆ ติดกับแกนให้หมุนรอบได้โดยอิสระ บนหน้าปัดของเข็มทิศจะมีเครื่องหมายแสดงทิศและเลขบอกองศาของทิศต่าง ๆ ไว้ เพราะฉะนั้นปลายของแม่เหล็กจะชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ
การหาทิศโดยวิธีการสังเกตสิ่งแวดล้อม
1. การสังเกตเถาวัลย์
โดยธรรมชาติของเถาวัลย์แล้ว ยอดเถาวัลย์ส่วนมากจะเลื้อยไปทางทิศตะวันออก เพื่อที่จะได้รับแสงจากดวงอาทิตย์เสมอ ฉะนั้นเมื่อลูกเสือ - เนตรนารีรู้จักทิศตะวันออกแล้ว ทิศอื่น ๆ เราก็สามารถทราบต่อไปได้โดยการยืนตรงหันหน้าไปทางทิศตะวันออก พร้อมกับกางแขนออกทั้งสองข้าง ทางซ้ายมือจะเป็นทิศเหนือ ทางขวามือจะเป็นทิศใต้ และข้างหลังก็คือทิศตะวันตก
2. สังเกตจากดวงอาทิตย์
ในกรณีที่ลูกเสือ - เนตรนารีหลงทาง และสามารถมองเห็นดวงอาทิตย์ได้นั้น
2.1 ฤดูหนาว จะสังเกตดวงอาทิตย์ได้โดยช่วงเช้าจะอยู่ทางทิศตะวันออกซึ่งจะค่อนไปทางทิศใต้เล็กน้อย ช่วงเย็นเราจะสังเกตเห็นพระอาทิตย์ตกดินได้ก็แสดงว่าทิศนั้นเป็นทิศตะวันตก
2.2 ฤดูร้อน ในช่วงเช้าเราจะสังเกตเห็นพระอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือเล็กน้อย ตอนเย็นพระอาทิตย์จะตกทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือเล็กน้อย
3. สังเกตดาว
3.1 ดาวเหนือ เป็นดาวฤกษ์ซึ่งขึ้นประจำที่ตรงทิศเหนือเสมอจะไม่เปลี่ยนแปลงไปทิศไหนเลย พร้อมกับดาวเหนือจะมีแสงสว่างพอที่จะมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ 3.2 กลุ่มดาวจระเข้ หรือกลุ่มดาวหมีใหญ่ กลุ่มดาวพวกนี้ถือเป็นกลุ่มดาวฤกษ์อีกกลุ่มหนึ่งที่ขึ้นประจำอยู่ทางทิศเหนือ เราเองก็สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ จากการที่ดาวต่าง ๆ กลุ่มนี้ขึ้นเรียงกันเป็นกลุ่ม ทำให้มนุษย์เรามีจินตนาการเป็นรูปต่าง ๆ ชาวกรีกโบราณมีจินตนาการว่าเป็นรูปหมี แต่คนไทยเรากลับมีจินตนาการเป็นรูปจระเข้